(Hoathuytinh.com) ?Hau het moi nguoi la nguoi khac. Nhung suy nghi cua ho la y kien cua nguoi khac, cuoc song cua ho la su bat chuoc, cam xuc cua ho la mot cau trich dan? - Oscar Wilde

Khi doc truyen Gatsby vi dai cua Scott Fitzgerald, toi vo cung thich thu voi doan mo dau:
?Hoi toi con nho tuoi, nghia la hoi de bi nhiem cac thoi hu tat xau hon bay gio, cha toi co khuyen toi mot dieu ma toi ngam mai cho den nay:
? Khi nao con dinh phe phan nguoi khac thi phai nho rang khong phai ai cung duoc huong nhung thuan loi nhu con ca dau.
Ong khong noi gi them, nhung vi hai cha con chung toi xua nay van rat hieu nhau ma chang can nhieu loi nen toi biet cau noi cua ong con nhieu ham y khac. Vi vay toi khong thich binh pham mot ai het. Loi song ay da mo ra cho toi thay nhieu ban tinh ki quac, nhung dong thoi khien toi tro thanh nan nhan cua khong it ke chuyen quay ray nguoi khac.?(*)
Toi cung rat thich mot chi tiet trong truyen Doraemon, do la moi khi Nobita va Doraemon lac vao mot the gioi khac, bat cu the gioi nao, thi o noi do cung xuat hien nhung nhan vat co nhan dang tuong tu Nobita, Xuka, Xeko, Chaien?. nhung tinh cach lai co the rat khac. Dieu do luon khien toi mim cuoi.
Cuoc song nay cung vay? O dau do ngoai kia la nhung nguoi co the giong ta. O dau do ngoai kia la nhung nguoi co the rat khac ta. Co nguoi ua tu tap voi ban be. Co nguoi me mai rong choi. Co nguoi chi thich nam nha de doc sach. Co nguoi say cong nghe cao. Co nguoi me do co. Co nguoi phai di that xa den tan cung the gioi thi moi thoa nguyen. Co nguoi chi can moi ngay buoc vao khu vuon ram rap sau nha, tim thay mot vat nam moi moi moc sau mua hay mot qua trung ga tinh co lac trong vat co la du thoa nguyen roi. Toi nhan ra rang, hai su phan khich do co the rat giong nhau. Cung giong nhu nguoi ta co the phan ung rat khac nhau khi dung truoc thac Niagara hung vi, nguoi nay nhay cang len va ghi nho canh tuong do suot doi, nhung cung co nguoi nhin no va noi: ?Thac lon nhi?? roi quen no di ngay sau khi tro ve nha minh. Sao ta phai lay lam la ve dieu do? Sao ta phai buc minh ve dieu do? Sao ta lai muon rang tat ca moi nguoi deu phai nhay len khi nhin thay thac Niagara?
Chung ta van thuong nghe mot nguoi tan tien phan xet nguoi khac la phung phi. Mot nguoi hao phong danh gia nguoi kia la keo kiet. Mot nguoi thich o nha che bai nguoi khac bo be gia dinh. Va mot nguoi ua bay nhay che cuoi nguoi o nha khong biet huong thu cuoc song?Chung ta nghe nhung dieu do moi ngay, den khi met moi, den khi nhan ra rang doi khi phai phot lo tat ca nhung gi nguoi khac noi, va rut ra mot kinh nghiem la dung bao gio phan xet nguoi khac mot cach de dang.

Cach day nhieu nam, khi xe hoi o VN van con la thu vo cung xa xi, nguoi ban cua toi sau mot thoi gian quyet tam danh dum va vay muon da mua duoc mot chiec. Chi la mot chiec xe cu thoi. Nhung van de nam o cho anh chi la mot nha bao voi thu nhap vua phai va van dang o nha thue. Gia dinh phan doi noi anh phung phi. Dong nghiep xi xam rang anh dua doi. Ban be nghi ngai cho la anh hoc lam sang. Nhung anh van lang lang lam. Va anh tam su voi toi rang: tu hoi con nho xiu, anh da luon mo minh duoc ngoi sau vo lang, duoc tu lai xe len rung xuong bien. Uoc mo do theo anh moi ngay. Vi vay anh da gom gop suot thoi gian qua, cho den khi co the mua duoc mot chiec xe cho rieng minh. Chi the thoi. Roi anh nhin toi va hoi: Tai sao toi phai tri hoan uoc mo chi vi so nguoi khac danh gia sai ve minh? Sao toi phai song theo tieu chuan cua nguoi khac?
Toi khong the tim ra mot cau tra loi du thuyet phuc cho cau hoi do. Boi the, toi luon mang theo cau hoi cua anh ben minh. No nhac toi rang, rat nhieu khi chung ta vi qua lo lang ve nhung dieu nguoi khac da noi, se noi, va co the noi ma khong dam song voi con nguoi va uoc mo dich thuc cua minh.
Mot nguoi ban khac cua toi deo duoi viec lam tu thien, quyen gop, chia se. Ban dau vi long trac an. Roi vi niem vui cho chinh ban than. Roi, nhu mot mon no an tinh phai tra. Roi, nhu mot cuoc doi phai song. Chi nhu ngon nen chay het minh cho nguoi khac. Ay vay ma rat nhieu lan toi thay chi khoc vi nhung loi nguoi khac noi ve minh. Nhu vay do, ke ca khi ta hanh dong hoan toan vo vi loi, cung khong co nghia la ta se ngan ngua duoc dinh kien va nhung loi giem pha ac y. Vay sao ta khong binh than buoc qua no ma di?
Thinh thoang chung ta van gap nhung nguoi tu cho minh quyen duoc phan xet nguoi khac theo mot dinh kien co san. Nhung nguoi khong bao gio chiu chap nhan su khac biet. Do khong phai la dieu toi te nhat. Dieu toi te nhat, la chung ta chap nhan buong minh vao tam luoi dinh kien do. Cuoc song cua ta neu bi chi phoi boi dinh kien cua ban than da la dieu rat te, vay neu bi dieu khien boi dinh kien cua nhung nguoi khac han con te hon nhieu. Sao ta khong the thoi so hai, va thu nghe theo chinh minh?

That ra, cuoc doi ai cung co nhung luc khong biet nen lam the nao moi phai. Khi ay, ba toi day rang, ta chi can nho nguyen tac song co ban cuc ky ngan gon: Truoc het, hay ton trong nguoi khac. Roi sau do, nghe theo chinh minh. Hay ton trong. Boi cuoc doi la muon mat, va moi nguoi co mot cach song rieng biet. Chang co cach song nao la co so de danh gia cach song kia. John Mason co viet mot cuon sach voi tua de ?Ban sinh ra la mot nguyen ban, dung chet nhu mot ban sao? Toi khong biet no da duoc dich ra tieng Viet chua, nhung do la mot cuon sach rat thu vi. No khien toi nhan ra rang moi con nguoi deu la mot nguyen ban, duy nhat, doc dao va dang ton trong. Hay nghe theo chinh minh, boi chinh ban la nguoi se huong thu thanh qua, hay ganh chiu hau qua, cho du ban co lam theo hay song theo y muon cua bat cu ai.
Toi luon xem nguyen tac ay nhu doi giay ma toi phai mang truoc khi ra khoi nha. Xo chan vao doi giay do, va di khap the gian, den bat cu noi nao ban muon. Con nguoi sinh ra va chet di deu khong theo y minh. Chung ta khong duoc sinh ra voi ngoai hinh, tinh cach, tai nang, hay su giau co ma minh muon chon lua. Nhung chung ta deu co mot co hoi duy nhat de duoc la chinh minh. Chung ta co mot co hoi duy nhat de song nhu minh muon, lam dieu minh tin, sang tao dieu minh mo uoc, theo duoi dieu minh khao khat, yeu thuong nguoi minh yeu. Ban biet ma, co hoi do chinh la cuoc doi nay - mot chop mat so voi nhung vi sao. Boi the, dung de minh cu mai xoay theo nhung tieng on ao khac, hay lang nghe loi thi tham cua trai tim.