BÈO DẠT MÂY TRÔI
(Dân ca quan họ Bắc Ninh)
Bèo dạt mây trôi chốn xa xôi
Anh ơi em vẫn đợi, bèo dạt.
Mây trôi, anh ơi, em vẫn đợi vẫn chờ.
Một tin nhắn, hai tin đợi, ba bốn tin chờ
Sao chẳng thấy đâu.
******************
CÂY TRÚC XINH
Cây trúc xinh tang tình là cây trúc mọc
Qua lối nọ như bờ ao
Chị hai xinh tang tình là chị hai đứng
Nơi nào như lối xinh cùng xinh....
******************
CÒ LẢ
(Dân ca Đồng bằng Bắc Bộ)
Con cò, cò bay lả, lả, bay la
Bay từ từ cửa phủ,
Bay ra, ra cánh đồng
Tình tính tang, là tang tính tình
Duyên tình rằng, ấy duyên tình ơi,
Rằng có nhớ, nhớ hay chăng?
Rằng có biết biết hay chăng?
******************
CON CÒ MÀ ĐI ĂN ĐÊM
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao.
Ông ơi, ông vớt tôi nao.
Tôi có lòng nào, ông cứ xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong.
Đừng xáo nước đục,đau lòng cò con.
***
Cái cò đi đón cơn mưa,
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về,
Cò về thăm quán cùng quê,
Thăm cha thăm mẹ,Còn về thăm anh.
***
Con cò là con cò quăm
Mày hay đánh vợ mày nằm với ai
Có đánh thì đánh sớm mai
Đừng đánh chập tối lấy ai nằm cùng
***
Con cò là con cò kì
Ăn cơm nhà dì, uống nước nhà cô
Về sau lấy cháu ông đồ
Thầy mẹ thách cưới 3 bồ khoai lang
1 bồ thì để phần làng
2 bồ thì để họ hàng ăn cheo...
***
Con cò đậu cọc cầu ao
Ăn sung sung chát, ăn đào đào chua
***
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu...
***
Thương nhau cởi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi, qua cầu gió bay...
***
Anh em như thể chân tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần
***
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước, thì thương nhau cùng
***
Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
***
Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng xung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân
Có rửa thì rửa chân tay
Chớ rửa lông mày chết cá ao anh
***
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
Đèn ra trước gió còn chăng hỡi đèn?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
Sao trăng lại phải chịu luồn đám mây?
***
Lên non mới biết non cao
Lội sông mới biết sông nào cạn, sâu
***
Núi kia ai đắp mà cao
Sông kia biển nọ ai đào mà sâu
***
Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Một lòng thờ mẹ kính cha

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con

***

Con kiến mà leo cành đào

Leo phải cành cụt leo vào leo ra

Con kiến mà leo cành đa

Leo phải cành cụt leo ra leo vào

***

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng

Nhụy vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

***

Tháp mười đẹp nhất bông sen

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ

***

Chú mèo mà trèo cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo

***

Ru con con ngủ cho ngoan

Để mẹ gánh nước rửa bành cho voi

Muốn coi lên núi mà coi

Coi bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng

Cái ngủ mày ngủ cho ngoan

Mẹ mày đi cấy đồng xa chưa về

Bắt được con cá rô trê

Cầm cổ lôi về cho cái ngủ ăn

Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mồng 3

***

Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta

Cấy cày vốn nghiệp nông gia

Ta đây trâu đó ai mà quản công

Bao giờ cây lúa gặt bông

Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn

***

Bà cồng đi chợ trời mưa

Cái tôm cái tép đi đưa bà về

Tiền bà trong túi rơi ra

Cái tôm nhặt được trả bà mua rau

***

Con ong nó lượn vườn cà

Hỏi thăm cu tí có nhà hay không

Cu tí mãi miết theo ông

Cấy ruộng rau muống nên không có nhà

***

Thằng Bờm có cái quạt mo

Phú ông xin đổi 3 bò 9 trâu

Bờm rằng Bờm chẳng lấy trâu

Phú ông xin đổi ao sâu cá mè

Bờm rằng Bờm chẳng lấy mè

Phú ông xin đổi 3 bè gỗ lim

Bờm rằng Bờm chẳng lấy lim

Phú ông xin đổi con chim đồi mồi

Bờm rằng Bờm chẳng lấy mồi

Phú ông xin đổi vắt xôi Bờm cười

***

Trên đồng cạn dưới đồng sâu

Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa

***

Người ta đi cấy lấy công

Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề

Trông trời trong đất trong mây

Trong mưa trong nắng trong ngày trong đêm

Trông cho chân cứng đá mềm

Trời yên biển lặng mới an tấm lòng

***

Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày

Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hột đắng cay muôn phần

***

Ai về Phú Thọ cùng ta

Vui ngày giỗ Tổ tháng ba mồng mười

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ về giỗ Tổ mồng mười tháng ba

***

Con ơi nhớ lấy câu này

Cướp đêm là giặc cướp ngày là quan

***

Con vua thì lại làm vua

Con sải ở chùa thì quét lá đa

Bao giờ giông nổi can qua

Con vua thất thế lại ra quét chùa

***

Con ơi muốn nên thân người

Lắng tai nghe lấy những lời mẹ ru

***

Con ơi muốn nên thân người,
Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha.
Gái thời chăm chỉ trong nhà,
Khi vào canh cửi, khi ra thêu thùa.
Trai thì đọc sách ngâm thơ,
Dùi mài kinh sử để chờ kịp khoa.
Nữa mai nối được nghiệp nhà,
Trước là đẹp mặt, sau là hiển thân.

***

Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước chim sơn ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em
Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một bông lúa chín chẳng nên mùa vàng
Một người đâu phải dân gian
Sống chăng như đốm lửa tàn mà thôi
Núi cao bởi có đất bồi
Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu
Muôn dòng sông đổ biển sâu
Biển chê sông nhỏ biển đâu nước còn.

***

Gió đưa cây cải về trời,
Rau răm ở lại chịu nhiều đắng cay.....

Gió đưa bụi chuối sau hè,
Anh mê vợ bé bỏ bầy con thơ,
Con thơ tay ẵm tay bồng,
Tay dắt Mẹ chồng, đầu đội thúng rơm....

Chim đa đa đậu nhánh đa đa,
Chồng gần không lấy mà lấy chồng xa,
Một mai cha yếu mẹ già,
Chén cơm đôi đũa, bộ kỷ trà ai dâng....

Chim Quyên ăn trái nhãn lồng,
Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi......

Má ơi đừng gả con xa,
Chim kêu vượn hú biết nhà má đâu.....

***

Cái ngủ mày ngủ cho lâu
Mẹ mày đi cấy ruộng sâu chưa về
Bắt được mười tám, mười chín con trê
Cầm cổ lôi về, cho cái ngủ ăn
Cái ngủ ăn chẳng hết, để dành đến tết mồng ba:
Mèo già ăn trộm, mèo ốm phải đòn
Mèo con ăn vạ, con quạ đứt đuôi;
Con ruồi đứt cánh, đòn gánh có mấu;
Củ ấu có sừng, bánh chưng có lá;
Con cá có vảy, ông thầy có sách;
Ðào ngạch có dao, thợ rào có búa;
Xay lúa có giàng, việc làng có mõ;
Cắt cỏ có liềm, câu liêm có lưỡi;
Cây bưởi có hoa, cây cà có trái;
Con gái có chồng, đàn ông có vợ;
Kẻ chợ có vua, trên chùa có bụt;
Cái bút có ngòi, con voi có quản ...
***
Em tôi buồn ngủ buồn nghê
Buồn ăn cơm nếp cháo kê, thịt gà
Buồn ăn bánh đúc, bánh đa
Củ từ, khoai nướng cùng là cháo kê
***
Em tôi buồn ngủ buồn nghê
Con tằm đã chín, con dê đã mùi
Con tằm đã chín, để lại mà nuôi
Con dê đã mùi, để lại em ăn.
***
Bồng bồng mẹ bế con sang
Ðò dọc quan cấm, đò ngang không chèo
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.
***
Bồng bồng mà nấu canh tôm
Ăn vào mát ruột, đến hôm lại bồng
Bồng bồng mà nấu canh khoai
Ăn vào mát ruột đến mai lại bồng.
***
Bồng bồng nảy lộc ra hoa
Một đàn vợ lính trẩy ra thăm chồng
Trẩy ra có gánh có gồng
Trẩy ra thăm chồng, bảy bị còn ba
- Nào ai nhắn nhủ mi ra?
mi ngồi, mi kể con cà, con kê!
muốn sống muốn tốt thì đưa nhau về;
việc quan anh chịu một bề cho xong!
***
Ru em, em thét cho mùi
Cho mẹ đi chợ mua vôi têm trầu
Mua vôi chợ Quán, chợ Cầu,
Mua cau Nam phổ, mua trầu Chợ Dinh
***
Ru hơi, ru hỡi, ru hời...
Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ở ngòai biển Ðông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
***
Ru em, em hãy nín đi,
Kẻo mà mẹ đánh em thì em đau
Em đau, chị cũng buồn rầu,
Bé mồm bé miệng, kêu đâu bây giờ!

***

Trên trời có đám mây xanh,
ở giữa mây trắng xung quang mây vàng
ước gì anh lấy được nàng
thì anh mua gạch Bát TRàng về xây
Xây dọc rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàg rửa chân

***

Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em lấy chồng rồi ,.....anh tiếc lắm thay.

Ba đồng một mớ trầu cay
Sao Anh không hỏi những ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào ra.
***

Bước sang tháng tám giá chân
Tháng chạp nằm trần bức đổ mồ hôi
Con chuột kéo cày lồi lồi
Con trâu bốc gạo vào ngồi trong cong
Vườn rộng thì thả rau dăm
Ao sâu vãi cải lấy ngồng làm dưa
Một đàn bò tắm đến trưa
Một đàn con vịt đi bừa ruộng nương
Voi kia nằm ở gậm giường
Cóc đi đánh giặc bốn phương nhọc nhằn
Chuồn kia thấy cám liền ăn
Lợn kia thấy cám nhọc nhằn bay qua
Bao giờ cho tới tháng ba
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng
Hùm nằm cho lợn liếm lông
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi
Nắm xôi nuốt trẻ lên mười
Con gà nậm rượu nuốt người lao đao.
Lươn nằm cho trúm bò vào
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô
Thóc giống đuổi chuột trong bồ
100 lá mạ đuổi vồ con trâu

Chim chích cắn cổ diều hâu
Gà con tha quạ biết đâu mà tìm
Bong bóng thì chìm - gỗ lim thì nổi
Đào ao bằng chổi - quét nhà bằng mai
Hòn đá dẻo dai - cục xôi rắn chắc

***

Cái bống là cái bống bang
Khéo xẩy khéo sàng cho mẹ nấu cơm
Mẹ bống đi chợ đường trơn
Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa rào
***

Bà già đi chợ Cầu Đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng
Thầy bói gieo quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn
***
Bà còng đi chợ trời mưa
Cái tôm cái tép đi đưa bà còng
Đưa bà đến quảng đường cong
Đưa bà vào tận ngõ trong nhà bà
Tiền bà trong túi rơi ra
Tép tôm nhặt được trả bà mua rau